TẠI SAO
PHẢI LẮP TỤ BÙ CHO CÔNG TY
Bù công suất phản kháng cho
lưới điện hạ thế
Là
người quản lý doanh nghiệp, cán bộ quản lý hệ thống điện… chúng ta đều biết hóa
đơn tiền điện hàng tháng ngoài số tiền phải trả có đơn vị là KWh, còn phải trả
tiền cho hóa đơn có đơn vị là Kvarh. Nếu như hệ thống điện của chúng ta có hệ số cos phi nhỏ hơn 0.85 mà chưa được
lắp tụ bù hoặc lắp tụ bù rồi nhưng không đáp ứng được nhu cầu.
Vậy tại sao phải lắp tụ bù hạ thế? Lợi ích của việc lắp tụ bù hạ
thế mang lại?
Ở đây
chúng ta không bàn luận sâu về phương diện kỹ thuật, chúng ta tạm hiểu hệ số
cos phi của hệ thống điện trong nhà máy phải đạt trên 0.85 là theo qui định của
ngành điện lực. Còn việc lắp đặt tụ bù hạ thế sẽ mang lại lợi ích thế nào, mời
bạn tham khảo các ý sau:
Lắp tụ bù công suất phản
kháng hay trả tiền (chịu phạt) cho Điện Lực
Tiền
phạt thực chất là tiềm mua điện năng phản kháng. Hiện nay đồng hồ thế hệ mới mà
điện lực lắp đặt cho các nhà máy hiển thị 3 loại công suất: công suất thực P
(Kw), công suất phản kháng Q (Kvar), công suất biểu kiến S (KVA). Đối với hộ
dân thì tính tiền trên công suất P (KWh), còn các doanh nghiệp do sản lượng
tiêu thụ lớn nên phải trả thêm công suất phản kháng (công suất ảo) Q (Kvar).
Có 2 lựa chọn để trả tiền cho phần sử dụng công suất này
1. Trả
tiền trực tiếp cho điện lực, tiền này thường được gọi là “tiền phạt” (theo tôi
hiểu trước đây các công tơ điện không hiển thị công suất Q, do đó người sử dụng
không thấy được lượng công suất Q mình sài mà vẫn phải trả tiền nên gọi là
“phạt”)
2. Lắp đặt tụ bù công
suất tại chỗ. Bản chất của tụ bù giống như một máy phát điện, nhưng nó phát
công suất phản kháng Q.Khi nào thì nên lắp tụ bù?
Theo
qui định của điện lực khi hệ thống tiêu thụ của bạn có cos phi <=0.85 thì
lượng Q tiêu thụ bắt đầu được tính tiền
Một VD
sau bạn sẽ hình dung được tiền phải trả cho công suất Q
Ví dụ
bạn có một thiết bị điện công suất 100kW, Cos phi = 0.80, mỗi ngày chạy 10h. Ta
sẽ có những số liệu như sau:
Điện
năng sử dụng trong 1 giờ: 100kW * 1h = 100kWh
Điện
năng sử dụng trong 1 ngày (10 giờ): 100kW * 10h = 1,000kWh
Điện
năng sử dụng trong 30 ngày: 1,000kWh * 30 ngày = 30,000kWh
Tỉ lệ
trả thêm tiền mua điện năng phản kháng: 6.25% (qui định ngành điện)
Giả sử
bạn sử dụng điện cho sản xuất và chỉ sử dụng trong thời gian bình thường.
Theo
bảng giá điện từ 01/07/2012:
Tiền mua điện năng tác
dụng: 30,000kWh * 1,278 VND/kWh = 38,340,000VND
Tiền mua điện năng phản
kháng: 38,340,000VND * 6.25% = 2,396,250VND
Như
vậy, nếu tính toán bù phù hợp, bạn có thể “né” được tiền phạt mỗi tháng khoảng 2,400,000VND.
Nếu bù
thì bạn phản đầu tư chi phí. Vì trong ví dụ này tôi chỉ có 1 thiết bị điện nên
chỉ cần mua tụ bù và bù trực tiếp vào thiết bị điện là được. Để nâng từ Cos phi
từ 0.8 => 0.9 trong ví dụ trên ta cần 25kVar. Giá đầu tư hiện tại khoảng
1,000,000VND. Như vậy chỉ 1/2 tháng ta đã lấy lại vốn.
Bù công suất phản kháng
giảm tổn hao công suất
Giảm
tổn thất công suất trên đường dây truyền tải:
Ta thấy
rằng phần tổn hao công suất do 2 thành phần tạo ra.
Thành
phần do công suất tác dụng thì ta không thể giảm, nhưng thành phần do công suất
phản kháng thì ta hoàn toàn có thể giảm được. Kết quả là giảm tổn hao công suất
phản kháng dẫn đến giảm tổn thất công suất biểu kiến. Nói nôm na ra là giảm
tiền điện. Vậy trường hợp này tụ bù phát huy tác dụng như khi nào? Khi đường
dây của chúng ta kéo quá xa. Công tơ nhà nước lại tính ở đầu trạm. Trường hợp
này ta nên bù gần như tối đa 0.95 để giảm tổn thất điện năng.
Bù công suất phản kháng
giảm sụt áp
Giảm
tổn thất điện áp trên đường dây truyền tải :
Ta thấy
rằng phần tổn thất điện áp do 2 thành phần tạo ra. Thành phần do công suất tác
dụng thì ta không thể giảm, nhưng thành phần do công suất phản kháng thì ta
hoàn toàn có thể giảm được.
Vậy
trường hợp này phát huy tác dụng như khi nào? Khi đường dây của chúng ta kéo
quá xa, điện áp cuối đường dây sụt giảm nhiều làm động cơ không khởi động được,
phát nóng nhiều, dễ cháy.
Trường
hợp này bạn nên bù đến 0.98 hoặc 1. Nếu bạn đã từng sử dụng máy bơm ở cuối
nguồn này sẽ hiểu điện áp tăng thêm được vài volt có ý nghĩa thế nào
Bù công suất phản kháng
giúp tăng khả năng mang tải của đường dây
Dòng
điện chạy trên đường dây gồm 2 thành phần: tác dụng và phản kháng. Nếu ta bù ở
cuối đường dây thì dòng phản kháng sẽ bớt. Vậy thì ta có thể cho phép đường dây
tải thêm dòng tác dụng, đơn giản thế thôi
Bù công suất phản kháng
giúp tăng công suất thực máy biến áp
Từ
S=U*I ta thấy rằng dung lượng máy biến áp gồm 2 phần P và Q. Nếu ta bù tốt thì
S gần như bằng P => điều này cho phép máy biến áp tăng thêm tải
